Omurilik Kanal Darlığı
Omurilik ile sinirlerin bulunduğu kanalın çeşitli etkenler nedeniyle daralarak sinirlere baskı yapması omurilik kanal darlığı olarak adlandırılır. Boyundan bele kadar uzanan omurganın herhangi bir noktasında yaşanan daralmadan bahsedebilmek için normalde omurilik kanalında önden arkaya 11.5 mm olan çapın 9 mm ya da altında olması gerekir. Omurilik kanal darlığı, şiddetli bel ve boyun ağrılarına neden olabileceği ve uzun vadede kişiyi yatağa bağlayabileceği için tedavi edilmesi gereken ciddi bir sağlık problemidir.
Omurilikte kanal daralması neden olur?
Kanal darlığı doğuştan ya da sonradan oluşabilir. Doğuştan omurilik kanal darlığı yapısal bir bozuklukken sonradan oluşan darlıkların temelinde obezite, sigara kullanımı, artrit, skolyoz, ağır işçilik, ileri yaş, kireçlenme, travma gibi faktörler yatar.
Doğuştan gelen darlıklar 30’lu yaşlardan sonra belirti göstermeye başlarken sonradan meydana gelen darlıklarda 50 yaş ve üzeri risk grubunu oluşturur. Tedavi edilmeyen omurilik kanal darlığı hayat kalitesini ciddi anlamda etkilediği için erken dönemde teşhis ve tedavinin büyük önemi vardır.
Omurilik Kanal Darlığı Belirtileri
Omurganın her bölümünde yaşanabilecek olan kanal darlığı sıklıkla bel ve boyun kısımlarında görülür. En yaygın olan ise belde görülendir. Daralmanın etkilediği bölgeye göre şikayetler de değişebilmekle birlikte hastalarda en çok görülen semptomlar şunlardır:
– Kısa mesafeli yürüyüşlerde dahi bacaklarda ağrı ve his kaybı
– Bel ve boyunda ağrı
– Bacaklarda yoğun ağrı
– Dik durmada zorlanma
– Çömelirken ve otururken acı hissi
– Öne eğilerek yürüme
– Bağırsak sorunları
– İdrar kontrolünde zorlanma
– Denge kaybı
– Cinsel performansta düşüş.
Omurilik Kanal Darlığı Teşhisi
Omurilik kanal darlığı belirtilerini gösteren kişiler vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurarak tedaviye başlamalıdır. Teşhis koyulması için nörolojik muayene ile MR, bilgisayarlı tomografi, röntgen gibi görüntüleme tekniklerinden faydalanılır. MR sinirlerde daralmadan kaynaklı basının saptanması için yeterli bir tekniktir. Kesin tanının koyulmasının ardından tedavi kişinin problemine göre belirlenir.
Omurilik Kanal Darlığı Tedavisi
Omurilik kanal darlığı erken evrede teşhis edilirse tedavi yöntemi olarak güçlendirme egzersizleri ve fizik tedavi tercih edilir. Bu yöntemlerle bel ve etrafındaki kasların güçlendirilmesi hedeflenir.
Kanal darlığı fizik tedavi ve egzersizlerle giderilemeyecek durumda ise medikal ilaç tedavisine başlanır. Omurilik zarının çevresine enjeksiyon yöntemiyle verilen ilaçlar ya da basit ağrı kesiciler semptomları gidermede etkili olacaktır. Ancak bu yöntemler sorunu çözmemekte, problemler bir süre sonra yeniden yaşanabilmektedir.
Bu yöntemlerle ağrıların giderilemediği vakalar için en etkili yöntem cerrahi tedavidir.
Omurilik Kanal Darlığı Ameliyatı
Yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyen omurilik kanal darlığı probleminde egzersiz, fizik tedavi ve ilaç kullanımının yetersiz kaldığı hastalar operasyon için uygun adaydır. Özellikle yürümede ve hareket etmekte güçlük çeken kişilerde en etkili sonuçları cerrahi tedavi verir.
Operasyonda omurilik kanal çapının genişletilmesi ve bu sayede baskının giderilerek ağrıların dindirilmesi amaçlanır. Ameliyatta omuriliğin sıkışmasına neden olan kemik, bağ ya da disk gerekli görülmesi halinde alınabilir. Bazı daralmalarda vida kullanımına gerek kalmazken daralma noktasının çok sayıda olması halinde vida ve çubuk yardımıyla omurga desteklenebilir. Kemikler birkaç ay içerisinde birbirine kaynar ve yük omurlar tarafından taşınmaya başlar.
Ameliyat Sonrası Dönemde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Omurilik kanal daralması ameliyatından sonra hasta aynı gün ayağa kalkar, birkaç gün içinde taburcu olur. İlk hafta evde istirahat önerilir. Hastalar bir hafta sonra günlük yaşamına dönebilir. Ağrılar birkaç ay içinde diner ancak tam iyileşme için operasyonun üzerinden 1 yıl geçmelidir. Ameliyat sonrası rehabilitasyon programı uygulanması iyileşmeyi hızlandıracaktır.
Operasyondan sonra dikkat edilmesi gerekenler ise şöyle sıralanabilir:
– Operasyonun yapıldığı bölge darbelerden korunmalıdır.
– Eğilip kalkarken, merdiven çıkarken dikkatli olunmalıdır.
– Tuvalet ihtiyacı için klozet tercih edilmelidir.
– Kas ve kemik güçlendirici beslenme programına uyulmalıdır.
– Ağır taşımaktan kaçınılmalıdır.
– Önerilen egzersizler aksatılmadan yapılmalıdır.